بیان د لوړو زده کړو خصوصي موسسې په ۱۳۹۳ لمریز کال کې په علمي او فرهنګي برخه کې پر فعالیت پیل وکړ. په ۱۳۹۴ لمریز کال کې یې د دوو پوهنځیو (حقوق او اقتصاد) په درلودلو سره د لومړي ځل لپاره محصلین جذب کړل. د لوړو زده کړو دغه موسسه اوسمهال هم یاد دوه پوهنځي لري چې له دواړو پوهنځیو یې دوې دوې دورې محصلین د لېسانس په کچه فارغ او ټولنې ته یې د خدمت په موخه وړاندې کړي دي. د بیان د لوړو زده کړو خصوصي موسسې اداري مرستیال عزیزالله الکوزی وایي، چې دواړه فعال پوهنځي یې دوه دوه ډېپارټمنټونه لري چې په اقتصاد پوهنځي کې (مالي مدیریت او د بشري سرچینو مدیرت) او په حقوقو او سیاسي علومو پوهنځي کې بیا د (د ډیپلوماسۍ علوم او قضا او څارنوالي) ډېپارټمنټونه فعال دي.
د بیان د لوړو زده کړو خصوصي موسسې اداري مرستیال وایي، په مخکنیو کلونو کې یې د ښځینه محصلینو شمېر یو څه کم و، خو په تېرو دوو کلونو کې یې دا شمېر د پام وړ ډېر شوی. ښاغلی الکوزی وایي چې په ټوله کې اوسمهال د ۸۰۰ په شاوخوا کې ښځینه او نارینه محصلین لري. د لوړو زده کړو له دې موسسې څخه تر اوسه پورې دوې دورې محصلین فارغ شوي، چې ډېری یې په مرکز او ولایتونو کې په دولتي او غیر دولتي ادارو کې پر کار بوخت دي.
عزیزالله الکوزی وایي چې د دوی موسسه د زرو نویو محصلینو د جذب وړتیا لري، خو دا چې په ټوله کې د افغانستان د خلکو اقتصادي وضعیت دومره ښه نه دی، نو دغه څه د دوی پر کاروبار هم اغېز کوي. دی وایي، له همدې کبله دوی هر کال یوازې د ۲۰۰ په شاوخوا کې نوي محصلین جذبوي. نوموړی زیاتوي چې که په هېواد کې امنیتي او اقتصادي وضعیت ښه شي، نو د دوی د محصلینو شمېر به هم ور سره زیات شي.
بیان د لوړو زده کړو موسسه د محصلینو لپاره د تخفیف بېلابېلې کټهګورۍ لري. ښاغلی عزیزالله الکوزی وایي، د محصلینو اقتصادي وضعیت ته په کتو دوی ته په کافي اندازه تخفیف ورکوي. دی وایي چې داسې محصلین لري چې په تېرو دوو کلونو کې یې ورته شپېته او ان اویا سلنه تخفیف ورکړی دی. الکوزی وایي، په ټولو خصوصي پوهنتونونو کې د ورځې دوه وخته تدریس کېږي، خو د دې لپاره چې د محصلینو ستونزې یې په پام کې نیولې وي، دوی ورته د ورځې درې وخته تدریس کوي.
بیان د لوړو زده کړو موسسه د محصلینو او استادانو لپاره دوه مجهز کتابتونونه لري چې په یوه کې یې په هارډ او په بل کې یې بیا په سافټ ډول کتابونه موجود دي. الکوزی وایي، په کتابتون کې په څلورو برخو کې د دوو زرو په شاوخوا کې بېلابېل علمي او تخصصي کتابونه لري، چې محصلین یې کولای شي وخت ناوخت له دې کتابتون څخه ګټه واخلي او مطالعه پکې وکړي. د الکوزي په خبره، د کتابتون تر څنګ یې محصلینو ته د انټرنېټ او کمپیوټر لب اسانتیا هم برابره کړې ده. دی وایي، محصلین یې کولای شي په کمپیوټر لب چې په انټرنېټ سمبال دی، په بېلابېلو برخو کې معلومات وپلټي او خپلې ستونزې حل کړي.
د لوړو زده کړو دغه موسسه په کور د ننه له ټولو دولتي او خصوصي پوهنتونونو او د لوړو زده کړو له موسسو سره ښې علمي اړیکې لري او وخت ناوخت له دغو پوهنتونونو سره په اړیکه کې وي، تجربې ورسره شریکوي او له تجربو یې ګټه خلي، خو له هېواده بهر تر اوسه پورې له کوم پوهنتون سره د علمي اړیکو هوکړه نه لري. د لوړو زده کړو د دې موسسې اداري مرستیال وایي چې له ځینو بهرنیو پوهنتونونو څخه ورته غوښتنلیکونه رسېدلي او دوی هم په دې برخه کې هڅې پیل کړې دي، نو کېدای شي د روان کال تر پای پورې ورسره ځینې هوکړې لاسلیک کړي.
په بیان د لوړو زده کړو موسسه کې د تدریس چارې د ۵۱ تجربه لرونکو استادانو له خوا مخ ته وړل کېږي چې اته یې ښځینه استادانې دي. ښاغلی عزیزالله الکوزی وایي، استادان یې د دوکتورا او ماسټرۍ تر کچې لوړې زده کړې لري او د تدریس په برخه کې ښه تجربه لرونکي او د خپل مسلک متخصصین دي. نوموړی وایي چې استادان یې هڅه کوي چې پر کار پوه او مسلکي کسان ټولنې ته د خدمت په موخه وړاندې کړي، څو هم ټولنې او هم خپل ځان او کورنۍ ته ګټور ثابت شي.
عزیزالله الکوزی وایي، لومړۍ دوره محصلین چې په ۱۳۹۷ لمریز کال کې یې فارغ کړي دي او هغه چې خپل مونوګرافونه یې دفاع کړي، ټولو ته یې په وخت د لوړو زده کړو وزارت له لوري تایید شوي اسنادونه سپارلي او هغه کسان چې په ۱۳۹۸ لمریز کال کې فارغ شوي، ځینو ته یې تر اوسه پورې تحصیلي اسنادونه نه دي سپارل شوي. نوموړی وایي چې دوی فارغ شویو محصلینو ته په وخت تحصیلي اسنادونه سپاري، څو محصل وکولای شي له اسنادونو څخه د نورو زده کړو او دندې پیدا کولو لپاره ګټه واخلي. الکوزی زیاتوي چې د نظري زده کړو تر څنګ د محصلینو لپاره وخت ناوخت سمینارونه، ورکشاپونه او نور پروګرامونه هم لري، څو یې د محصلینو وړتیاوې لوړې شي او تجربې تر لاسه کړي. د دې موسسې اداري مرستیال وایي چې په دې برخه کې ځینې نور پروګرامونه هم په نطر کې لري چې دغه پروګرامونه به هم د محصلینو د وړتیا لوړولو په برخه کې ګټور ثابت شي.
د بیان د لوړو زده کړو موسسې اداره وایي، چې د موسسې د پرمختګ او لاړ غوړېدو لپاره ډېر پلانونه لري چې یو په بل پسې به یې عملي کړي. د پوهنځیو زیاتول، له موسسې څخه پوهنتون ته ارتقاع کول، د اکاډمیکې ساحې پراخول او دې ته ورته نور مسایل د بیان د لوړو زده کړو موسسې له راتلونکو پلانونو څخه دي. ښاغلی عزیزالله الکوزی وایي، دا چې اوسمهال د لوړو زده کړو وزارت له لوري د نویو پوهنځیو تاسیس ځنډېدلی دی، نو که دویم ځلي اجازه ورکړل شي دوی به هم ځینې نور نوې پوهنځۍ تاسیس کړي.
د دې موسسې اداره وایي چې لوړو زده کړو وزارت په ځانګړې توګه د خصوصي پوهنتونونو ریاست د دې پر ځای چې له ستونزو څخه د وتلو لار ورته روښانه کړي، یوازې نیوکې کوي. دوی وایي چې لوړو زده کړو وزارت باید په هر اړخیزه توګه له خصوصي پوهنتونونو سره د ظرفیتونو په لوړولو کې مرسته وکړي. ښاغلی الکوزی وایي، لوړو زده کړو وزارت د دې پر ځای چې دوی ته د لا ډېر پرمختګ زمینه برابره کړي، د دوی د پرمختګ مخه نیسي، د نویو پوهنځیو، نویو څانګو، ماسټرۍ پروګرام پیلولو او د دوی د نورو پرمختګونو مخه یې نیولې. دی وایي، په نوره نړۍ کې د لوړو زده کړو اړوند ادارې له خصوصي پوهنتونونو سره مرسته کوي، څو پر خپلو پښو ودرېږي او له دوی سره څنګ په څنګ د هېواد د ابادۍ لپاره لاس پکار شي، خو دلته نه یوازې دا چې د پرمختګ زمینه نه ورته برابرېږي، بلکې لا یې د پرمختګ مخه نیول کېږي. دوی د لوړو زده کړو وزارت له لوري د څار او کیفیت د تضمین پروګرام ستاینه کوي، خو په څنګ کې یې د هر اړخیزې مرستې په تمه دي. نوموړی وایي، دا چې خصوصي پوهنتونونه او د لوړو زده کړو موسسې د لوړو زده کړو وزارت په چوکاټ کې فعالیت کوي، نو لازمه مرسته هم باید ورسره وشي.
