د ایران بهرنیو چارو وزیر ته د سپینو خبرو اړتیا

نن د ایران بهرنیو چارو وزیر عباس عراقچي کابل ته د سفر په موخه راغلی دی، چې دا د دواړو هېوادونو تر منځ د اړیکو د لا ښه والي لپاره یو مهم فرصت ګڼل کېږي. افغان سرپرست حکومت ته په کار ده چې له دغه فرصت څخه په ګټه اخیستنې، له نوموړي سره سپینې او څرګندې خبرې وکړي او پر هغو موضوعاتو ټینګار وکړي چې په دواړو هېوادونو کې د خلکو تر منځ اړیکې اغېزمنوي.
له بده مرغه، په تېرو کلونو کې په ایران کې مېشت افغان کډوال د سختو ستونزو او کړاوونو سره مخ شوي دي. د ایران حکومت او اړوند چارواکو د سختو بندیزونو او غیر انساني چلندونو له لارې د کډوالو ژوند نور هم ستونزمن کړی دی. په وروستیو کې د افغان کډوالو په زوره ایستل او په ژمي کې له هغوی سره بې‌رحمانه چلند د نړیوالو بشري اصولو ښکاره نقض دی. افغان حکومت ته په کار ده چې عباس عراقچي ته په ډاګه ووایي چې د افغان کډوالو کړول باید ژر تر ژره بند شي او د ایران حکومت باید د سم ګاونډیتوب اصول په پام کې ونیسي.
د افغان کډوالو وضعیت یوازې د افغانستان لپاره نه، بلکې د ټولې سیمې لپاره یو مهم بشري او سیاسي موضوع ده. د افغانستان حکومت ته په کار ده چې په دې برخه کې د نړیوالو سازمانونو ملاتړ هم ترلاسه کړي او د ایران له چارواکو سره په روښانه توګه د دې ستونزې د هواري لپاره خبرې وکړي. عباس عراقچي باید په دې وپوهول شي چې افغان کډوال یوازې د یوې جګړه‌ځپلې سیمې اوسېدونکي نه دي، بلکې د انساني کرامت حق لري او باید د هغوی لپاره د اوسېدو او کار کولو مناسب شرایط برابر شي.
له بلې خوا، افغان سرپرست حکومت ته پکار ده چې په دې سفر کې د دوه اړخیزو اقتصادي او سیاسي اړیکو پر پراختیا هم ټینګار وکړي. افغانستان او ایران کولی شي د سوداګرۍ، ترانسپورت او انرژۍ په برخه کې ګډ کار وکړي او د خپلو خلکو لپاره یو ښه راتلونکی جوړ کړي. خو دا ټول هغه وخت ممکن دي چې ایران په افغانستان کې د داخلي چارو له مداخلې لاس واخلي او د ګډو ګټو پر بنسټ اړیکې جوړې کړي.
افغانستان او ایران د اوږدې مودې راهیسې تاریخي، فرهنګي او اقتصادي اړیکې لري، خو د دغو اړیکو په ښه کېدو کې هغه وخت پرمختګ ممکن دی چې د دواړو هېوادونو تر منځ د اعتماد فضا رامنځته شي. عباس عراقچي ته باید په ډاګه وویل شي چې په سیمه کې د سولې او ثبات لپاره ایران باید د افغان کډوالو په اړه خپله پالیسي بدله کړي او پر هغوی د ظلم او زور له لارې خپل فشار بند کړي.
دغه راز، افغان حکومت ته په کار ده چې له ایران سره د اوبو د وېش، د سوداګرۍ د ستونزو او د پولو د امنیت په اړه هم هر اړخیزې خبرې وکړي. د افغانستان او ایران تر منځ په دې برخو کې ګډې ګټې شتون لري، چې که په سمه توګه مدیریت شي، دواړه هېوادونه کولی شي د دې اړیکو له برکته اوږدمهاله اقتصادي ګټه ترلاسه کړي. همدارنګه، باید عراقچي ته دا واضح شي چې د ګډو ګټو ترلاسه کولو لپاره، د اعتماد او همکارۍ فضا رامنځته کول اړین دي.
په پای کې افغان سرپرست حکومت ته په کار ده چې د دغه ډول دیپلوماټیکو لیدنو لپاره یوه روښانه او قوي تګلاره ولري او د خلکو د ستونزو هوارولو لپاره یې وکاروي. دا ډول لیدنې باید یوازې د خبرو لپاره نه، بلکې د عملي ګامونو لپاره وکارول شي چې د افغانستان د خلکو ژوند په کې مثبت بدلون ومومي. د افغان کډوالو د ژوند ښه کول نه یوازې یو انساني مسؤلیت دی، بلکې د دواړو هېوادونو د ګډو اړیکو د ښه والي لپاره هم یو اساسي شرط دی.