افغانستان او د منځنۍ آسیا هېوادونه؛ د اقتصادي ودې لپاره د ستراتیژیکو همکاریو پراخولو اړتیا

افغانستان، چې د سیمې یو مهم اقتصادي او ترانزیټي مرکز ګڼل کېږي، د خپلو ګاونډیو، په ځانګړي ډول د منځني آسیا هېوادونو سره د تجارتي همکاریو د پراخولو له لارې کولی شي خپل اقتصادي ثبات پیاوړی کړي. د افغانستان سرپرست حکومت په دې برخه کې مهم ګامونه پورته کړي، خو لا هم اړتیا شته چې دغه اړیکې نورې هم پراخې شي، سوداګریزې راکړې ورکړې زیاتي شي، او د ویزو په برخه کې ځانګړې اسانتیاوې رامنځته شي.
د منځني آسیا هېوادونه، لکه ازبکستان، ترکمنستان، تاجکستان، قزاقستان، او قرغزستان، د افغانستان لپاره د سوداګرۍ، انرژۍ، او ترانزیټ په برخو کې ډېر مهم شریکان دي. د افغانستان اقتصادي ودې ته په کتو، دا اړینه ده چې له دغو هېوادونو سره د سوداګریزو تړونونو د پراخولو لپاره مشخص اقدامات وشي.
کرنه، کانونه، ترانسپورت، او انرژي هغه څانګې دي چې د دواړو لوریو ترمنځ د اقتصادي همکاریو د پراخېدو لپاره ستر فرصتونه وړاندې کوي. د منځني آسیا هېوادونه د افغانستان د طبیعي زېرمو، زراعت، او ترانزیټي لارو څخه ګټه اخیستلای شي، او افغانستان کولی شي د دې هېوادونو له پرمختللي صنعتي سکتور او تخنیکي ظرفیتونو څخه زده کړه او استفاده وکړي.
د سوداګرو، پانګوالو، او متخصصینو لپاره د ویزو آسانتیاوې د اقتصادي ودې یو مهم عنصر دی. که افغان سرپرست حکومت او د منځني آسیا هېوادونه په ګډه د سوداګریزو او کاري ویزو شرایط اسانه کړي، نو دا به نه یوازې د اقتصادي راکړې ورکړې پراخوالي ته لاره هواره کړي، بلکې د سیمې د سوداګرو، صنعتکارانو، او متخصصینو ترمنځ د متقابلو همکاریو یو نوی دور به پیل کړي.
داسې هوکړې، چې د ویزو د ورکړې پروسه ساده کړي، اوږدمهاله سوداګریزې ویزې رامنځته کړي، او د خصوصي سکتور فعالیت ته د لا پراخېدو زمینه برابره کړي، کولی شي افغانستان ته د سیمه‌ییزې سوداګرۍ د یوه قوي لوبغاړي حیثیت ورکړي.
افغانستان د سوداګرۍ او ترانزیټ لپاره یو ستراتیژیک موقعیت لري، خو لا هم د ترانزیټي همکاریو پراخولو ته اړتیا ده. د لاجورد دهلیز، د ازبکستان او ترکمنستان له لارې د سوداګریزو لارو پراخول، او له چین، روسیې، او جنوبي آسیا سره د ترانزیټي همکاریو زیاتوالی د افغان اقتصاد لپاره حیاتي ارزښت لري.
د سړکونو، رېل پټلیو، او هوایي دهلیزونو پراخول نه یوازې د افغانستان د صادراتو او وارداتو کچه لوړوي، بلکې د منځني آسیا هېوادونو ته هم د نړیوالو بازارونو د لاسرسي لپاره اسانتیاوې برابروي. د دې لپاره افغان سرپرست حکومت باید د دغو هېوادونو سره د ترانزیټي همکاریو د پراخولو لپاره نوي تړونونه وکړي او د ګمرکي تعرفو د کمولو لپاره اقدامات وکړي.
د منځنۍ آسیا له هېوادونو سره اقتصادي او تجارتي اړیکې پراخول د افغانستان اقتصادي ثبات او پرمختګ ته حیاتي ارزښت لري. سره له دې چې افغان سرپرست حکومت په دې برخه کې یو شمېر مثبت اقدامات کړي، خو اوس وخت رارسېدلی چې دا هڅې لا ګړندۍ شي.
که دا اقدامات عملي شي، نو نه یوازې افغانستان ته به اقتصادي ګټې ورسوي، بلکې د ټولې سیمې د اقتصادي ثبات لپاره به هم نوې دروازې پرانیزي، او افغانستان به د یوه قوي اقتصادي شریک په توګه خپل ځای تثبیت کړي.